Ryf Mew

Ryf Mew to około 10-kilometrowa piaszczysta łacha o zmieniającej się szerokości przecinająca z północy na południe Zatokę Pucką. Mielizna ta dzieli cały akwen na dwie części: płytką Zatokę  Pucką Wewnętrzną  (Zalew Pucki) oraz dużo głębszą i większą  Zatokę Pucką Zewnętrzną. Dzięki swemu położeniu i budowie  tworzy swoisty ekosystem, który odgrywa istotną rolę jako m.in. ostoja ptaków a nawet potencjalne siedlisko fok szarych. Niestety, temu unikalnemu  obszarowi nie tylko na polskim wybrzeżu zagraża coraz bardziej zmasowany ruch turystyczny, czego przykładem może być wzbudzający kontrowersje wśród ekologów tzw. Marsz Śledzia. Więcej ciekawych informacji na temat tego niezwykłego miejsca można znaleźć  m.in. tutaj.

 

Wodniczka

Wodniczka jest najrzadszym i jednocześnie jedynym globalnie zagrożonym gatunkiem ptaka z rzędu wróblowych, występującym na kontynencie europejskim. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków wraz z kilkoma innymi organizacjami pozarządowymi realizuje projekt ochrony wodniczki oraz jej siedlisk, znajdujących się przede wszystkim w rejonie Biebrzy. Ze szczegółami programu można zapoznać się szerzej na stronie www.wodniczka.pl 

Poniżej zamieszczam czteroczęściowy film OTOP-u ukazujący w przystępny i ciekawy sposób realizację całego przedsięwzięcia, mającego na celu ochronę m.in. tego niepozornego ptaka a także dotychczasowego ekosystemu doliny Biebrzy.

Karpie

W naszym kraju wciąż niewiele osób zna kulisy karpiowego biznesu. Cierpienie karpi nie ogranicza się do sprzedaży w sklepie czy transporcie w plastikowym worku między sklepem a domem . Najpierw jest hodowla, brutalne wybieranie zwierząt ze stawów i transport - najczęściej w bezwzględnych warunkach do sklepów. Tutaj można zapoznać się z akcją wartą zainteresowania i poparcia.

Zenon Kruczyński - Farba znaczy krew

Książka ta to ciekawy punkt widzenia na temat myślistwa. Autor miał z polowaniem  do czynienia od dzieciństwa, więc z całą pewnością wie o czym pisze. Tutaj można obejrzeć wywiad z Zenonem Kruczyńskim. 

Notka wydawcy : Książka napisana przez człowieka, który po kilkudziesięciu latach uprawiania myślistwa przeszedł na drugą stronę barykady i stał się obrońcą przyrody i praw zwierząt. Zenon Kruczyński opisuje, jak został myśliwym, odsłania kulisy tego dwuznacznego hobby oraz ukazuje, jak to się stało, że zaprzestał zabijania zwierząt. Następnie rozmawia z psychoterapeutą, doświadczonym myśliwym, specjalistką od uzależnień, działaczką ekologiczną, mistrzynią zen, żonami myśliwych oraz z lekarką weterynarzem. Autor i jego rozmówcy próbują dowiedzieć się nie tylko tego, dlaczego mężczyźni polują, ale także bardziej ogólnie - dlaczego zabijamy zwierzęta, dlaczego niszczymy przyrodę. Książka ta mówi więc prawdę - często szokującą - o polowaniach, ale przede wszystkim uczy szacunku dla wszelkiego życia i pomaga odzyskać harmonię w obcowaniu z naturą.  (Słowo/Obraz Terytoria)

Dziki

Dziki w olsztyńskiej  dzielnicy Zatorze to już stali i lubiani bywalcy. Tym razem na wyciągnięcie ręki, tuż za naszym oknerm. Jedno jest pewne, niesamowicie ożywiają miejski krajobraz.

Polowiec szachownica

Polowiec szachownica (Melanargia galathea) to motyl z rodziny rusałkowatych. Dorosłe motyle spotykane są na łąkach, polanach i śródleśnych drogach. Wiosną młode gąsienice budzą się z letargu zimowego. Całą zimę spędzają leżąc na ziemi lub w ściółce. Zielonkawe gąsienice pokryte krótkim, odstającym owłosieniem nie mają problemów ze znalezieniem pokarmu ponieważ odżywiają się liśćmi traw. Żerują nocą do połowy czerwca a następnie udają się na przepoczwarczenie, które następuje na ziemi, najczęściej w kępie trawy. Poczwarka jest gruba, brunatna, nieprzytwierdzona do podłoża.

Po około 10 dniach – na początku lipca wylegają się dorosłe motyle. Samica składa jaja siadając na wierzchołku źdźbła trawy lub nawet w locie, po czym zwykle jaja spadają na ziemię .Po kilkunastu dniach z jaj wylęgają się młode gąsieniczki, które zimują od razu lub pobierają pokarm i zapadają w sen zimowy po pierwszym linieniu.

Lecicha pospolita

Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) to łatwa do zaobserwowania ważka pospolicie występująca na terenie Polski. Gatunek ten preferuje przede wszystkim wody stojące różnorodnego typu, czasami spotykany jest jednak również nad wodami wolnopłynącymi.

Czerwończyk dukacik

Czerwończyk dukacik (Lycaena virgaureae) to pospolity w całym kraju motyl z rodziny modraszkowatych. Motyle dorosłe spotyka się na skrajach lasów, śródleśnych polanach i łąkach. Motyle dorosłe latają w dzień przy ciepłej pogodzie odwiedzając różnorodne kwiaty, gąsienice odżywiają się liśćmi szczawiu zwyczajnego i polnego.

Wiosną z jaj wylęgają się młode, ciemnozielone, pokryte żółtymi skośnymi smugami gąsienice, które żerują do początków czerwca. Przepoczwarczenie następuje w okolicy rośliny żywicielskiej, poczwarka jest brunatnawa, wisząca. W drugiej dekadzie czerwca zaczynają się wylęgać dorosłe motyle. Samica składa zimujące jaja pojedynczo na liściach roślin żywicielskich. Na zdjęciach uchwycone zostały samiec oraz samica czerwończyka dukacika.

Karlik większy

 

Zdaniem zapytanego chiropterologa nietoperz widoczny na zdjęciu to młody karlik (rodzaj Pipistrellus), prawdopodobnie Karlik wiekszy (Pipistrellus nathusii), ale bez 100% pewności.

Karlik większy (Pipistrellus nathusii)  to nietoperz występujący w całej Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, na północy sięga południowej części Wysp Brytyjskich i Skandynawii. W Polsce rozmieszczony bardzo nierównomiernie - na północy i północnym wschodzie jest najpospolitszym nietoperzem w większości kompleksów leśnych, natomiast na południu jest względnie rzadki i niewiele jest doniesień o rozrodzie. Latem kryje się w skrzynkach dla ptaków i nietoperzy, dziuplach drzew i budynkach. Z innych rejonów doniesienia o rozrodzie są nieliczne lub brak ich wcale. Zimowiska znajdują się w zachodniej i południowej Europie - gatunek ten odbywa długodystansowe (ponad 2000 km) wędrówki sezonowe.

Lilia złotogłów

Lilia złotogłów (Lilium martagon) to jedna z najpiękniejszych dziko rosnących roślin, objęta ścisłą ochroną gatunkową. Występuje głównie w lasach liściastych. Częsta jest w polskich górach, rośnie w Sudetach i Karpatach, natomiast na północy kraju występuje bardzo rzadko. Nazwa złotogłów pochodzi od tego, iż lilia ta posiada  białą cebulę utworzoną z licznych, złocistych, zachodzących dachówkowato na siebie łusek.

Psianka słodkogórz

Psianka słodkogórz (Solanum dulcamara) występuje w Polsce pospolicie w wilgotnych lasach i zaroślach oraz nad brzegami wód. W literaturze określana jest jako półpnącze lub półkrzew. Posiada rozgałęzione płożące kłącze, z którego wyrastają kanciaste, rozgałęziające się łodygi, u dołu zdrewniałe, górą zaś zielne. Łodyga jest z zewnątrz słodka, wewnątrz gorzka – stąd pochodzi nazwa rośliny. Jeśli roślina ma oparcie, zachowuje się jak pnącze; z tego powodu nazywana jest niekiedy polską lianą. Najczęściej wspina się po wysokich roślinach przybrzeżnych, np. pałkach, trzcinach, drzewach. Gdy nie znajduje oparcia, łodygi pokładają się i płożą. Liście psianki są z rzadka owłosione, zwykle koloru ciemnozielonego. Bardzo ciekawe są kwiaty psianki, które pojawiają się od czerwca do września. Mają one fioletowe płatki i pomarańczowożółte pręciki, co daje ciekawe zestawienie kolorystyczne i wygląda niezwykle atrakcyjnie. Kwiaty mają wprawdzie nieduże rozmiary, ale na szczytowych i bocznych baldachogronach jest ich sporo. Bardzo ładnie wyglądają również owoce psianki, podłużne jagody, mające wielkość około 1 cm. Na początku są zielone, lecz z czasem czerwienieją i ozdabiają rośliny aż do późnej jesieni. Zazwyczaj na jednej roślinie występują jednocześnie kwiaty i owoce. Psianka jest rośliną trującą - zawiera związki chemiczne, głównie alkaloidy i saponiny, które w większych ilościach są toksyczne.

Ważka czteroplama

Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) to dość powszechnie występująca ważka średniej wielkości należąca do podrzędu ważek różnoskrzydłych. To chyba najbardziej owłosiona z naszych ważek a nazwę swą zawdzięcza czterem wyraźnie widocznym plamkom na każdym skrzydle. Zamieszkuje rożnego rodzaju wody stojące,  nad którymi pojawia się od końca kwietnia do lipca. Często zaobserwować ją można  na wszelkiego rodzaju wyeksponowanych miejscach, z których  bacznie obserwuje swoje terytorium.

Przestrojnik trawnik

Przestrojnik trawnik (Aphantopus hyperantus) to skromnie ubarwiony i pospolity motyl z rodziny rusałkowatych, podrodziny oczennicowatych. Osobniki dorosłe latają od początku czerwca do końca lipca,  gąsienice żerują na różnych gatunkach traw. Gatunek ten preferuje środowiska nieco zakrzewione: śródleśne łąki,  zręby, polany i przydroża, zwłaszcza w wilgotnych lasach liściastych. Spotykany jest także w środowiskach ruderalnych, na polach oraz ogrodach.

Łątka dzieweczka

 

Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) to niewielka i jedna z najliczniej występujących ważek w naszym kraju. Zaobserwować można ją łatwo nad wodami wszelkiego typu, preferuje jednak raczej zbiorniki z wodami stojącymi. Dojrzałe samce mają ciało intensywnie jasnoniebieskie z czarnymi znakami, samice są natomiast ubarwione skromniej, przeważa u nich kolor czarno-zielony.

Strojnica baldaszkówka

 

 

Strojnica  baldaszkówka (Graphosoma lineatum) jest jednym z najciekawiej ubarwionych pluskwiaków spotykanych w Polsce. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu zasięg pochodzącej z południa Europy strojnicy baldaszkówki (inaczej zwanej strojnicy włoskiej) ograniczał się do kilku miejsc w południowej Polsce. Obecnie jest ona liczna w wielu rejonach naszego kraju

Dorosłe osobniki strojnicy zimują w ściółce i pojawiają się na roślinach wiosną. Rozwój z przeobrażeniem niezupełnym trwa krótko i nowe pokolenie strojnic pojawia się już w lipcu i jest początkowo chronione przez matkę. Młode podobne są do form dojrzałych. Roślinami żywicielskimi zarówno larw jak i owadów dojrzałych są różne gatunki roślin baldaszkowatych. Owady te odżywiają się sokami tych roślin, które wysysają za pomocą kłujki.

Poskrzypka liliowa

 

Poskrzypka liliowa (Lilioceris lilii) wzięła swoją nazwę od umiejętności jaką posiada. W obliczu zagrożenia chrząszcz ten pociera trzy ostatnie segmenty odwłoka o pokrywy. Słychać wtedy dźwięk podobny do skrzypienia. Ta niezwykła cecha jest jej znakiem rozpoznawczym. Roślinami żywicielskimi poskrzypki liliowej są głównie lilie, szachownice, konwalia majowa i kokoryczka.

Dorosłe poskrzypki liliowe pojawiają się w pierwsze ciepłe wiosenne dni i bez zwłoki przystępują do rozmnażania a potem składania jaj. Pojedyncza samica składa jaja etapami i okres ten może wydłużyć się nawet do ponad miesiąca od momentu złożenia pierwszego pakietu jaj. Jaja są składane pojedynczo lub w złożach (do 10 sztuk) na spodzie liści roślin żywicielskich. Larwa zabezpieczona jest specjalną śluzową osłonką wytworzoną z własnych ekskrementów. Takie maskowanie zniechęca drapieżniki do zjadania larw. Następnie larwa zrzuca swoją osłonkę, po czym schodzi na ziemię i płytko w glebie wytwarza kokon, w którym przepoczwarza się. Dorosłe owady opuszczają poczwarki późnym latem a zdolności do rozrodu uzyskują dopiero wiosną kolejnego roku.

Turkuć podjadek

Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) jest jednym z największych krajowych owadów wszystkożernych z rzędu prostoskrzydłych. Posiada narząd gębowy gryzący, niezupełnie przeobrażone skrzydła złożone - skórzaste i krótkie. Odnóża przednie są szerokie i służą do grzebania. Długość ciała osobnika dorosłego wynosi około 6-7cm. Larwa jest bardzo podobna do postaci dorosłej. Jaja składane są w gniazdach w czerwcu - na głębokości ok. 20cm. W jednym gnieździe znajduje się nawet 300 jaj. W ciągu roku rozwija się jedno pokolenie tego gatunku. W glebie zimuje zarówno postać larwalna jak i postać dorosła zakopując się na głębokość 60 - 80 cm.

Przez działkowców turkuć uznawany jest za szkodnika, szkodliwość tego owada polega na mechanicznym uszkadzaniu korzeni roślin. Turkuć drąży korytarze wzdłuż rządka danej uprawy  a objawem jego działalności jest to iż, rośliny z uszkodzonym systemem korzeniowym nagle więdną, po czym zamierają. Dodatkowo turkuć  może podgryzać bulwy korzeniowe i kłącza - stad w nazwie „podjadek". Zdarza się, że owad uszkadza też owoce leżące na ziemi. Koniecznie trzeba zaznaczyć, ze owad ten est również pożyteczny ponieważ zjada spore ilości drutowców  i pędraków .

Rulik nadrzewny

 

Rulik nadrzewny (Lycogala epidendrum) zalicza się do zagadkowej grupy organizmów zwanej śluzowcami. Te niesamowite, pełne form i kolorów organizmy  wymykają  się prostej i jednoznacznej klasyfikacji, w wielkim skrócie można powiedzieć, że posiadają właściwości roślin, grzybów oraz zwierząt.

Na zdjęciu widoczne są młode owocniki rulika nadrzewnego, które z czasem przebarwiają się na kolor szaro-zielonkawy by w końcu stracić powłokę i uwolnić zarodniki.

Żółciak siarkowy

 

Imponująco wyglądający żółciak siarkowy (Laetiporus sulphureus) to grzyb występujący stosunkowo często na pniach drzew liściastych, najczęściej rośnie na dębach, robiniach, topolach oraz wierzbach. To groźny pasożyt powodujący brunatną zgniliznę przyspieszającą obumieranie drzew. Najczęściej pojawia się w maju i czerwcu, choć    może  występować nawet do września.

Jadalny, ale tylko młode owocniki po odpowiednim przygotowaniu, przez niektórych uważane za bardzo smaczne.

Czosnek niedźwiedzi

  

Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum) swoją nazwę zawdzięcza podpatrzonemu obyczajowi niedźwiedzi, które, po przebudzeniu z zimowego snu, miały w zwyczaju zjadać wielkie ilości pewnych zielonych liści, które pomagały im odzyskać siły i energię Były to liście dziko rosnącego czosnku niedźwiedziego – bogate źródło witamin, soli mineralnych oraz naturalnych antybiotyków.

Młode części rośliny (nie pozyskane oczywiście z naturalnych stanowisk) stanowią świetny dodatek do wiosennych surówek i na kanapki. Do dziś jest to popularne warzywo w krajach byłego Związku Radzieckiego, gdzie sprzedaje się liście i cebule tej rośliny na bazarach. Spożywany jest tam w formie świeżego warzywa oraz w formie solonej i kiszonej. Ostatnio w Niemczech popularność zdobywają krojone i solone liście czosnku niedźwiedziego zalane oliwą z oliwek.

Ścierwica

 

 

Bardzo sympatycznie wyglądająca i trochę ospała ścierwica (Sarcophaga sp.) podczas posiłku na mniszku.

U muchówek tych można zauważyć  interesującą różnorodność strategii zdobywania pokarmu przez stadia larwalne. Larwy poszczególnych gatunków mogą żerować na różnych szczątkach organicznych (odchody, padlina), żywicielami mogą być także dżdżownice, ślimaki lądowe, owady  oraz różnorodne ssaki z człowiekiem włącznie. W Polsce występuje około 130 gatunków ścierwic.

Bagno zwyczajne

Bagno zwyczajne  (Ledum palustre) nazywane m.in. rozmarynem leśnym, jest silnie aromatycznym zimozielonym  krzewem z ciemnozielonymi, bardzo wąskimi, grubymi liśćmi o podwiniętych brzegach. Jego jasnokremowe, niepozorne kwiaty zakwitają na przełomie maja i czerwca, tworząc niewielkie baldaszki na szczytach łodyg. Rośnie najczęściej w bagiennych lasach sosnowych oraz na torfowiskach.

W miejscach gdzie występuje masowo, tworzy całe, rozległe łany. Jednak w wyniku prac melioracyjnych i eksploatacji złóż torfu, naturalne stanowiska tej rośliny wciąż kurczą się i dlatego objęto ją ścisłą ochroną.

Rusałka kratkowiec

 

U rusałki kratkowca (Araschnia levana) występuje wyraźny dymorfizm sezonowy, motyl z pokolenia wiosennego wygląda inaczej niż z letniego. Zmiana ta jednakże nie odbywa się na drodze linienia, lecz musi rozwinąć się następne pokolenie motyli, inaczej ubarwione niż rodzice. Rusałka kratkowiec pojawia się na początku maja z pomarańczowo - czarnym deseniem na skrzydłach. Motyle przeobrażają się wtedy z poczwarek zimujących. Wiosenne pokolenie rozmnaża się a rozwój ten trwa przez cały czerwiec. Na początku lipca ponownie wylęga się kolejne generacja. Letnie pokolenie jest większe a skrzydła ma czarne z białawą przepaską na środku

Konwalia majowa

Wśród licznych roślin, które kwitną w maju nie można zapomnieć o niezwykle pachnącej konwalii. Nie można choćby dlatego, że Karol Linneusz jako nazwę gatunkową wybrał dla niej określenie „majowa”. Określenie Lilia dolin Lilium convalium, (łac.  convallis = głęboka, otoczona górami dolina). pochodzi jeszcze z XV i XVI wieku i  przetrwało w języku angielskim jako „lily of the valley”. Jedna z jej polskich nazw zwyczajowych brzmi lanuszka.

Tibellus oblongus

Tibellus oblongus to pająk należący do rodziny ślizgunowatych (Philodromidae). Jest w Polsce  licznym pająkiem, ale ze względu na spłaszczony i wysmukły kształt ciała oraz skromne ubarwienie bardzo łatwo go przeoczyć. Zazwyczaj jest jasnobrązowy, beżowy, przez środek ciała biegnie podłużna, ciemnobrązowa pręga a  na tylnej części odwłoka widoczne są dwie czarne plamki, po jednej z każdej strony. Długość jego ciała wynosi 15-17 mm. Poluje z zasadzki, kiedy nieostrożna ofiara zbliży się, znakomicie zamaskowany pająk ożywa, chwyta a następnie paraliżuje swą ofiarę jadem.

Zorzynek rzeżuchowiec

Zorzynek rzeżuchowiec (Anthocharis cardamines) to niezwykły motyl z rodziny bielinkowatych (Pieridae), jeden z pierwszych motyli wiosennych, które wylęgają się z poczwarek a nie zimują w postaci dorosłej. Jest najładniejszym krajowym bielinkiem, ponieważ samce tego gatunku mają pomarańczową plamę na przednich skrzydłach, dzięki czemu są dobrze widoczne z daleka. Na zdjęciu uchwycona została skromniej ubarwiona samica tego gatunku. Tutaj samiec w pełnej okazałości.

Odorek zieleniak

Odorek zieleniak (Palomena prasina) to chyba najpopularniejszy przedstawiciel  rodziny tarczówkowatych. Zielony kolor to barwa larw i większości osobników dorosłych wiosną lub w lecie. Zwykle jednak odorki pod koniec lata i na jesieni stają się burozielone, a potem nawet brązowawe. Jest to ewidentna zmiana kamuflażu z „liściowego” na „ściółkowy”, gdyż w ściółce odorki najczęściej zimują. Larwy nie mają skrzydeł i tarczek, a ujścia gruczołów znajdują się u nich na odwłoku, a nie na przedpiersiu, jak u dorosłych odorków.

 

Mało znanym aspektem zachowań pluskwiaków, w tym odorków, jest porozumiewanie się przez wibracje, przekazywane przez blaszkę liściową. Odorek zieleniak był badany pod tym względem przez entomologów ze Słowenii. Opisano u nich system sygnałów wabiących, zalotnych i konkurencyjnych, produkowanych tak przez samce, jak i przez samice za pomocą drgań płytek brzusznych odwłoka. Drgania te przenoszą się na liść przez nogi i są wyczuwane przez odbiorcę też nogami, zaopatrzonymi w zespoły receptorów wrażliwych na drgania.

Żuk leśny

Żuk leśny (Anoplotrupes stercorosus) spełnia ważną rolę w rozkładzie ściółki leśnej i odchodów dzikich zwierząt. Larwy żuka leśnego żywią się częściowo rozłożoną ściółką, którą dorosłe chrząszcze zakopują w glebie w postaci zlepków lęgowych. Te zlepki wzbogacają glebę w materię organiczną. Wielu badaczy twierdzi, że poprzez drążenie chodników i zakopywanie zlepków chrząszcze nie tylko nawożą glebę, ale i zwiększają przesiąkliwość i przewiewność. Dorosłe osobniki żywią się odchodami zwierząt, opadłymi liśćmi, owocnikami kapeluszowych grzybów. Na swoim ciele przenoszą zarodniki i fragmenty grzybów leśnych.

Pierwiosnek lekarski

Pierwiosnek lekarski zwany jest pospolicie kluczykami. Ludowa nazwa wywodzi się z wyglądu jego kwiatostanu (zebrane u góry kwiaty przypominają pęk kluczy) i dawnych wierzeń: według nich kwiaty pierwiosnka były kluczami, które otwierały wszelkie skarbce leśnych boginek. Nazwa naukowa Primula veris pochodzi od łacińskiego prima = pierwszy i końcówki - ula będącej w tym języku zdrobnieniem. Drugi człon nazwy jest również łaciński - veris = wiosenny.

Korzeń pierwiosnka ma miły (anyżkowy) zapach i zawiera saponiny, dlatego też dodawany był do środków do prania. Nie uszkadzał on ani barwników, ani delikatnych tkanin. Proszek ze startych korzeni stosowany może być jako tabaka. Wykorzystywany jest również do produkcji win leczniczych. Młodych liści, które zawierają sporo witaminy C, używano jako jarzyny do sałatek i zup. Z kwiatów wyrabiano surogat herbaty.

Z dojrzałej, pękniętej torebki nasiona wywiewają tylko silniejsze porywy wiatru, które przenoszą je na większe odległości. Dość sztywne łodyżki owoconośne nie są bowiem poruszane przez słabsze podmuchy powietrza, co skutecznie zapobiega upadkowi nasion w najbliższe sąsiedztwo roślin rodzicielskich.

Cerkiew prawosławna p.w. Opieki Matki Bożej w Olsztynie

 

Kaplica ewangelicka powstała na założonym w 1886 r. cmentarzu. Budując kaplicę od razu powiększono jej rozmiary aby mogła służyć mieszkańcom Zatorza za miejsce niedzielnych nabożeństw. Miało to na celu odciążenie przeładowanego kościoła na Starym Mieście. Projektantem kaplicy został Paul Chrystian Zeroch, późniejszy architekt miejski w latach 1912-24. Prace budowlane przeprowadziła olsztyńska firma Alberta Scholza. Kamień węgielny wmurowano 19 lipca 1903 r., uroczyste poświęcenie nastąpiło 30 października 1904 r. Kaplica obsługiwała odbywające się pogrzeby oraz zapewniała posługę duchową dla ewangelickich mieszkańców Zatorza. Po II wojnie światowej masowe wyjazdy ludności wyznania ewangelickiego spowodowały opuszczenia kaplicy. Na ich miejsce przybyła z Kresów II Rzeczpospolitej polska ludność obrządku wschodniego W 1947 r. poewangelicką kaplicę przekazano gminie prawosławnej, która jeszcze w tym samym roku erygowała parafię. Do wnętrza wstawiono ikonostas wierni oddają w świątyni również cześć ikonom. Otaczający cerkiew cmentarz zlikwidowano w 1972 r., zamieniając go na park. W 2001 r. neogotyckie sterczyny rozebrano zastępując je cebulkami z krzyżem prawosławnym a w obejściu cerkwii ustawiony został duży drewniany krzyż prawosławny.

Klon zwyczajny

 

Klon zwyczajny jest  gatunkiem odpornym na  zanieczyszczenia powietrza,  dlatego bardzo często  wykorzystywany jest  do nasadzeń miejskich.  Dostrzegany jednak  powszechnie dopiero  jesienią, kiedy  jego liście eksplodują  feerią barw niesamowicie  ożywiając krajobraz  wokół nas.  Wiosną, w  okresie kwitnienia dostarcza  ogromnych ilości nektaru  wielu owadom.  

Acer platanoides – od łac. acer „ostry” lub od gr. akeros „bezrogi”; łac. platanoides „pokrewny z platanem, zbliżony do platanu”, od łac. platanus „platan”, łac. -ides – przyrostek oznaczający zbliżenie, pokrewieństwo; nazwa znana od czasów starożytnych.

Najstarszy opisany klon  zwyczajny w Polsce,  rośnie we wsi  Kamienica niedaleko  Nowego Sącza,  ma ponad 260  lat i 4,59  m obwodu.  Najgrubszy zaś w  Polsce klon zwyczajny  rośnie niedaleko Gdańska  w miejscowości Sulęczyno,  w parku należącym  do kompleksu hotelowego  "Leśny Dwór".  Obwód jego pnia  wynosi 5,35m. 

Szerszeń europejski

Szerszeń podczas zbierania materiału do budowy gniazda. Jeden z niewielu krajowych owadów, przed którym człowiek czuje prawdziwy respekt. Niestety, lęk ten staje się częstą przyczyną bezmyślnego tępienia tych pięknych i pożytecznych zwierząt. Nie każdy o tym wie, ale szerszenie są przeważnie mniej agresywne od os i trudniej sprowokować je do ataku. Nie mniej jednak w kontakcie z nimi ze zrozumiałych względów  lepiej zachować ostrożność.

Przyczyną coraz częstszych kontaktów człowieka z osami, takimi jak szerszenie, jest nasza ciągle pogłębiająca się ingerencja w ich środowisko. W naturalnych warunkach szerszenie gniazdują w dziuplach starych drzew. Przy kurczącej się z roku na rok powierzchni lasów, coraz trudniej o taką siedzibę. Z tego powodu młode królowe wylatują z lasu szukając innych miejsc do założenia kolonii. Najlepsze okazują się wówczas stare, najczęściej drewniane strychy i poddasza. Podobnie jak w dziupli jest w nich sucho i panuje w miarę stała temperatura.

Złotorost ścienny

Pięknie i energetycznie ubarwiony porost Złotorost ścienny (Xanthoria parietina) należy do porostów nitrofilnych, czyli ''lubiących azot'' i woli miejsca o stosunkowo dużym stężeniu tego pierwiastka. Posiada dużą listkowatą plechę, zwykle rozetkowatą, osiągającą nawet do kilkunastu centymetrów średnicy, dość luźno przylegającą do podłoża, na górnej powierzchni gładką lub pomarszczoną, zawsze z owocnikami, bez soraliów i izidiów (organy rozmnażania wegetatywnego). Występuje na korze drzew liściastych, rzadko iglastych, na skałach, betonie oraz na murszejącym drewnie, w miejscach otwartych, ale także w widnych lasach. Pospolity w całej Polsce, często rosnący masowo.

Selatosomus cruciatus

Kwietniowe spotkanie z ciekawie ubarwionym chrząszczem Selatosomus cruciatus z rodziny sprężykowatych (Elateridae), który z tego co wiem, niestety  nie doczekał się dotychczas nazwy w języku polskim.

Sprężyki charakteryzują się specjalną budową przedpiersia i śródpiersia, sprawiającą, że przewrócone na grzbiet mogą bardzo wysoko podskoczyć. Ich larwy, zwane drutowcami, mogą wyrządzać poważne szkody w uprawach. W Polsce występuje ok. 100 gatunków z tej rodziny.

Zawilec żółty

 

Zawilec żółty jest równie piękny, ale dużo rzadszy niż pojawiający się w tym samym okresie, wręcz całymi łanami zawilec gajowy.

Łacińska nazwa tej rośliny Anemone pochodzi od greckiego słowa anemos - oznaczającego wiatr, wierzono bowiem, że swoje płatki rozchyla tylko przy wietrznej pogodzie.

Ciekawym przystosowaniem do rozwoju wczesną wiosną, gdy ziemia jest często zmrożona i twarda, jest ochrona jaką młodym blaszkom liściowym zawilca zapewniają ich własne ogonki. Ogonki te zginają się bowiem i sztywnym "kolankiem" przeciskają się przez ziemię ciągnąc za sobą zwiniętą, delikatną blaszkę. Kwiaty zawilca nie posiadają miodników, natomiast ze względu na dużą produkcję pyłku kwiatowego są ważnym źródłem pokarmu dla owadów.

Tarczownica bruzdkowana

 

Bardzo wysoka wrażliwość porostów na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego, zwłaszcza dwutlenkiem siarki, powoduje, że porosty (szczególnie porastające drewno) często wykorzystywane są jako wskaźniki czystości powietrza. Do oceny skażenia powietrza używa się tzw. skale porostowe, opracowane na podstawie występowania różnych gatunków porostów, różniących się między sobą wrażliwością na stężenie SO₂.

Tarczownica bruzdkowana (Parmelia sulcata) jest porostem często spotykanym na terenie Polski, rośnie na korze drzew, martwym drewnie oraz skałach bezwapiennych. Wykształca listkowatą, niebieskawoszarą plechę, najczęściej w kształcie rozetki lub rosnącą nieregularnie. Głęboko wcinane odcinki stykają się brzegami lub nieco zachodzą na siebie. Na powierzchni plechy widać charakterystyczne szczeliny w postaci białych linii tworzących siateczkę, są to pseudocyfelle pełniące funkcje przewietrzające. Obecne są także wydłużone lub koliste soralia (organy rozmnażania wegetatywnego). Na dolnej stronie plechy liczne, czarne chwytniki.