Agata Pietrzyk-Kaszyńska - Przestrzeń przyjazna przyrodzie. Przykłady dobrych praktyk

W publikacji przedstawiono przykłady dobrych praktyk oraz propozycje konkretnych działań, które każdy mieszkaniec, właściciel ogrodu, działki lub większego terenu może podjąć w celu utrzymania lub poprawy funkcji, jakie pełni przyroda w jego okolicy. Są to w większości rozwiązania proste, często wymagające jedynie zmiany nawyków. (mojapuszcza)

Broszura do pobrania tutaj.

Palik trędownikowy

Zaobserwowany na łące przy skraju lasu palik trędownikowy (Tenthredo scrophulariae).

Anna Blackburne

Anna Blackburne (1726-1793) - brytyjska biolog, stworzyła pokaźną kolekcję owadów i ptaków,  wspierana i zachęcana do badań nad przyrodą przez takie osobistości świata nauki jak Karol Linneusz oraz Johann Reinhold Forster.

Johann Leonhard Frisch

Johann Leonhard Frisch (1666-1743) to niemiecki językoznawca, entomolog i ornitolog. Na początku XVIII w. po przeprowadzce do Berlina zainteresował się historią naturalną, a zwłaszcza owadami i ptakami występującymi w Niemczech. Stworzył prywatną przyrodniczą kolekcję, która w krótkim czasie przyniosła mu rozgłos i stała się zalążkiem muzeum Pruskiej Akademii Nauk. Za jego sprawą powstała w Niemczech pierwsza uprawa drzew morwy mająca na celu hodowlę jedwabników. Poniżej kilka świetnych rysunków z jego obszernego ornitologicznego dzieła "Vorstellung der Vögel in Teutschland". Wszystkie ilustracje z poszczególnych tomów można zobaczyć tutaj. 

Bartłomiej Anglik (Bartholomeus Anglicus)

Bartłomiej Anglik (Bartholomeus Anglicus) (ok. 1203 - 1272) – angielski profesor teologii na Uniwersytecie w Paryżu, franciszkanin, prekursor publikacji encyklopedycznych. W 1240 roku wydał dzieło encyklopedyczne „De proprietatibus rerum” obejmujące zagadnienia z zakresu szeregu nauk: teologii, filozofii, medycyny, astronomii, chronologii, zoologii, botaniki, geografii i mineralogii. (wikipedia)

Oto kilka niezwykle klimatycznych ilustracji zwierząt z „De proprietatibus rerum”:

Justyna Niewolewska, Agnieszka Tomalka-Sadownik, Katarzyna Dytrych - Ogród - ostoja zwierząt

W ramach IV edycji programu Edukacji na rzecz Rozwoju Zrównoważonego "Ogród - ostoja zwierząt" powstał poradnik. Publikacja jest skarbnicą wiedzy przyrodniczej. 

Dzięki poradnikowi możemy dowiedzieć się:
- jakie zwierzęta mogą zawitać w naszym ogrodzie,
- czego potrzebują żeby ogród były dla nich atrakcyjny,
- jakie zależności zachodzą między różnymi gatunkami roślin i zwierząt,
- co możemy zrobić w ogrodzie żeby zachęcić dzikie zwierzęta do zamieszkania w nim?

Miłośnicy motyli dowiedzą się jakie rośliny posadzić, aby ulubione owady zagościły w ich ogrodzie. Entuzjaści płazów dowiedzą się jakich błędów unikać podczas tworzenia oczka wodnego. W Poradniku znajdziemy odpowiedzi na wiele pytań np. Jak zachęcić pracowitego trzmiela do zakładania gniazd w naszym ogrodzie?

Wykorzystując wiedzę zawartą w poradniku, możemy przyczynić się do ochrony dzikich zwierząt oraz zachowania bioróżnorodności w regionie. Zapraszamy do lektury.


Poradnik skierowany jest do nauczycieli, pedagogów, edukatorów, studentów kierunków przyrodniczych i pokrewnych (np. architektura krajobrazu. Zapraszamy do korzystania z poradnika biblioteki, Domy Kultury oraz wszystkich zainteresowanych tematyką ochrony przyrody i zachowania różnorodności biologicznej. (ogrodostojazwierzat)

Tutaj poradnik w wersji elektronicznej.

Biegacz gładki

Biegacz gładki (Carabus glabratus) - groźny owadzi drapieżnik, jeden z większych biegaczy występujących w Polsce. Ten, spotkany wieczorem na leśnej drodze,  najwyraźniej po ciekawych przejściach w życiu.

Fruczak bujankowiec

Fruczak bujankowiec (Hemaris fuciformis) to niezwykły motyl z rodziny zawisaków. Gatunek ten na miejsca swojego pobytu wybiera zwykle nasłonecznione miejsca na skrajach lasów liściastych i mieszanych,  polany, łąki oraz ogrody. Motyle pojawiają się najczęściej w maju i czerwcu, choć niekiedy również pod koniec lata. Pokarm pobierają błyskawicznie przemieszczając się z kwiata na kwiat, przy których zawisają niczym kolibry. Gąsienice żerują przeważnie na wiciokrzewach i śnieguliczce.

Dyląż garbarz

Dyląż garbarz (Prionus coriarius) - bardzo okazały chrząszcz z rodziny kózkowatych zaobserwowany pewnego pochmurnego dnia w olsztyńskim Parku Jakubowo.

Zgrzytnica zielonkawowłosa

Zgrzytnica zielonkawowłosa (Agapanthia villosoviridescens) - dosyć często spotykany w naszym kraju chrząszcz z rodziny kózkowatych, przeważnie zasiedlający łąki i obrzeża lasów, pojawiający się od maja do sierpnia.

Dyblik liniaczek

Dyblik liniaczek (Siona lineata) - latający również w dzień motyl nocny, na miejsce swojego bytowania wybierający wilgotne polany, podmokłe łąki, zręby i nieużytki. Pojawia się od maja do lipca. 

Oleica

Napotkana na leśnej uprawie oleica (Meloe sp.), chrząszcz posiadający skomplikowany i interesujący cykl rozwojowy, być może jest to oleica fioletowa (Meloe violaceus).

Szczotecznica szarawka

Gąsienica szczotecznicy szarawki (Calliteara pudibunda) napotkana na obrzeżu niewielkiej buczyny. Bliższe przyjrzenie się ujawnia wdzięk i subtelne odcienie kolorów, które posiada.

Dostojka malinowiec

Dostojka malinowiec (Argynnis paphia), znana także jako perłowiec malinowiec to duży motyl z rodziny rusałkowatych związany przede wszystkim ze środowiskiem leśnym. Na zdjęciu pierwszym samica i samiec o typowym wyglądzie, na drugim zaś samiczka pięknej formy valesina.

Trzyszcz piaskowy

Trzyszcz piaskowy (Cicindela hybrida) jest bardzo zwinnym i ruchliwym drapieżnikiem, to jeden z najszybciej biegających owadów na świecie. Gatunek wybitnie ciepłolubny, jak wskazuje jego nazwa, na miejsca swego występowania wybiera najczęściej tereny piaszczyste i mocno nasłonecznione.

Modraszek ikar

Modraszek ikar (Polyommatus icarus) - czasami nazywany także mnogooczakiem ikarem, występuje pospolicie w naszym kraju w różnego rodzaju siedliskach. Żywi się przede wszystkim nektarem, ale często zaobserwować go można przy spijaniu płynów z wilgotnej ziemi.

Świtezianka błyszcząca

Świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens) - ważka występująca powszechnie, przede wszystkim nad rzekami i strumieniami. Samiec świtezianki błyszczącej ma zabarwioną tylko środkową część skrzydeł, natomiast u nasady i na końcach skrzydła są bezbarwne, przezroczyste, w odróżnieniu od świtezianki dziewicy, która ma skrzydła całkowicie zabarwione.

Niedźwiedziówka kaja

Niedźwiedziówka kaja (Arctia caja), zwana także niedźwiedziówką nożówką lub gosposią, to licznie występujący u nas motyl nocny. W razie zagrożenia gąsienice te spadają na ziemię zwijając się w kłębek i udają martwe. Posiadają włoski parzące, które mogą powodować reakcje alergiczne (pokrzywkę lub zapalenie spojówek).

Ważka ruda

Ważka ruda (Libellula fulva) występuje najczęściej w północnej oraz wschodniej Polsce. Ubarwienie samca tej ważki zmienia się z czasem: z jaskrawopomarańczowego przebarwiają się w osobnika o czarnym tułowiu i niebieskawym odwłoku z czarnym zakończeniem. Młode, pomarańczowe samice także zmieniają z wiekiem kolor na znacznie ciemniejszy, brązowy.

Szeliniak świerkowiec

Szeliniak świerkowiec (Hylobius pinastri) to krępej budowy chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, brązowawy, z charakterystycznymi żółtymi plamami na pokrywach. Ma niecały centymetr długości, lata niechętnie, aktywny jest głównie nocą. Nie lubiany przez leśników, ponieważ należy do najważniejszych wrogów świeżo założonych upraw.