Jan Gwalbert Pawlikowski - Kultura a natura

Pierwsze w historii wznowienie całości unikatowego tekstu pierwotnej edycji książki „Kultura a natura” z roku 1913 – pionierskiego w Polsce manifestu ochrony przyrody. Oprócz niego książka zawiera dwa inne ważne teksty tego autora – „Tatry parkiem narodowym” (1923) i „W obronie idei parku narodowego” (1936), a także obszerną przedmowę Remigiusza Okraski.

„Kultura a natura” była pierwszym w Polsce całościowym i tak dobitnym głosem wskazującym na konieczność ochrony dziedzictwa przyrodniczego, głosem przenikliwym, ponadczasowym i odważnym, o wiele lat wyprzedzającym „modę” na ekologię i powstanie ruchu „zielonych”. Do dziś aktualne, dalekowzroczne przesłanie, łączące ochronę przyrody z dbałością o rozwój kulturalny i wartości humanistyczne.

Jan Gwalbert Pawlikowski (1860-1939) – prawnik, ekonomista, badacz i popularyzator twórczości Juliusza Słowackiego, polityk i społecznik. Wybitny taternik, znany m.in. z pierwszego wejścia na szczyt Mnicha, działacz Towarzystwa Tatrzańskiego, autor zasad przyjętych przez europejskie organizacje alpinistyczne, piewca i obrońca kultury ludowej Podhala. Przede wszystkim jednak „duchowy ojciec” ochrony przyrody w Polsce, współautor pionierskiej ustawy o ochronie przyrody (1934 r.), współtwórca Ligi Ochrony Przyrody, propagator koncepcji Tatrzańskiego Parku Narodowego. Kawaler Orderu Polonia Restituta. (nowyobywatel)

Antonina Leńkowa - Oskalpowana ziemia

Dr Antonina Leńkowa (1917-1995) była adiunktem Zakładu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. Studiowała matematykę i fizykę na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, a po wojnie - nauki przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1962 r. uzyskała stopień naukowy doktora nauk przyrodniczych. Od 1955 r. pracowała w Zakładzie Ochrony Przyrody PAN, pod kierunkiem prof. Władysława Szafera i prof. dra Walerego Goetla oraz ich następców, nad zagadnieniami ochrony zwierząt. Jest autorką 176 publikacji, współautorką podręcznika "Ochrona przyrody i jej zasobów, problemy i metody" i czterech encyklopedii. Za pracę społeczną i zasługi dla rozwoju ochrony przyrody w Polsce odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi i Złotą Odznaką Honorową Ligi Ochrony Przyrody. 

"Oskalpowana Ziemia" w sposób ciekawy i przystępny zaznajamia czytelnika z zagadnieniami na ogół mało i powierzchownie znanymi. Żyjemy na Ziemi w dobie wielkich osiągnięć naukowych i technicznych, ale często, nie zdając sobie z tego sprawy, przyczyniamy się do jej dewastacji. Autorka omawia przeludnienie naszego globu, pogarszanie się warunków życia w dużych skupiskach ludzi, nadmierne gromadzenie się w naszym otoczeniu szkodliwych substancji, brak wody, erozje, zmiany urodzajności gleb, niszczenie lasów, wyniszczanie zwierząt itp. Jeśli w porę nie zapobiegniemy szkodliwym skutkom ludzkiej gospodarki, może dojść na Ziemi do nieodwracalnych zmian.